Dit is de reden waarom steden tijdens carnaval een andere namen zoals; Oeteldonk en Kruikenstad

Van het Krabbegat tot het Nölersriek en van Oeteldonk tot het Bokkenriek. Met carnaval krijgen bijna alle dorpen en steden in Brabant een nieuwe, feestelijke naam. Die traditie heeft zich inmiddels ook boven de rivieren verspreid, maar: "Wij zijn daar ooit mee begonnen, het is echt een onderdeel van ons carnaval."

Oorsprong

Volgens Ineke Strouken is het iets wat oorspronkelijk vooral in Brabant voorkomt, maar inmiddels ook naar het noorden van het land is overgewaaid. Ze was de directeur van het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed en wordt gezien als een expert op het gebied van tradities en feesten. Volgens Strouken moeten we de geschiedenis in duiken om de oorsprong van namen zoals Krabbegat, Oeteldonk en Strijkersgat te achterhalen.

"Vroeger was carnaval een feest van chaos," zegt de expert in tradities. "Het was echter ook een gelegenheid waarbij maatschappelijke kwesties op de voorgrond werden geplaatst. Dat is nog steeds het geval vandaag de dag." De kerk en de invloedrijke mensen in Brabant waren echter niet gediend van die chaos en probeerden vanaf de 19e eeuw het feest te stoppen.

Een Duitse trend

"Er was veel verzet, en je merkte dat het feest op verschillende plaatsen in omvang afnam." Deze traditie waaide over vanuit Duitsland, via Limburg, naar onze provincie. Voor het eerst werden dorpen en steden voorzien van een prins en een raad van elf, die symbolisch de macht tijdens het feest in handen kregen. "Ze kregen hun eigen 'koninkrijk' om te besturen, en daar hoorde vanzelfsprekend ook een unieke naam bij."

"Het maakt echt deel uit van ons carnaval," zegt Strouken overtuigend. "In Limburg werd die vorm van carnaval met hoogheden en de raad van elf als eerste ingevoerd, maar vanwege het dialect werden de namen daar hetzelfde gehouden."

De gekozen naam

Zo was de traditie geboren. Maar hoe bedenk je nu een naam voor je gloednieuwe carnavalsrijk? "De namen zijn meestal verbonden met de identiteit," legt Strouken uit. "Het waren bijnamen, beroepen of elementen die gelinkt waren aan de locatie."

Tilburg kreeg bijvoorbeeld de naam Kruikenstad vanwege de verbodenheid met de textielindustrie. De inwoners werden 'kruikenzeikers' genoemd, omdat urine destijds werd gebruikt voor het verven van wol. Eindhove kreeg de naam Lampegat vanwege de gloeilampenfabriek van Philips. Ook de ligging van een dorp of stad kan bepalen welke naam het krijgt. Vught wordt tijdens carnaval Dommelboarzendurp genoemd, omdat het tussen de rivier de Dommel en de wijk De Baarzen ligt.

Inspiratie uit verhalen en beroepen

Ook de beroemde verhalen en personages kunnen dienen als inspiratie. Tijdens carnaval wordt Middelbeers Strijkersgat genoemd. "Het is gebaseerd op een verhaal over een vrouw die mensen van hun klachten afhielp door met haar hand over de pijnlijke plek te strijken," legt Strouken uit. "Ook beroepen kunnen een reden zijn, zoals in Goirle, waar het Ballenfruttersgat wordt genoemd."

Lees hier meer actueel nieuws!