Wat moet je doen bij brand? Praktische tips die levens kunnen redden

Een brand kan razendsnel ontstaan en zich binnen enkele minuten verspreiden. Of het nu thuis, op het werk of ergens anders gebeurt: weten wat je moet doen kan levens redden. Goed voorbereid zijn is geen overbodige luxe, maar een echte noodzaak.

Blijf kalm en waarschuw direct

Zodra er brand uitbreekt, is het belangrijk om kalm te blijven. Paniek is een slechte raadgever. Bel direct 112 en geef door waar je bent, wat er brandt en of er nog mensen binnen zijn. Zorg ervoor dat je zo snel mogelijk het pand verlaat. Gebruik bij voorkeur geen lift, maar neem de trap.

De meeste slachtoffers bij brand overlijden door rookinhalatie, niet door het vuur zelf. Rook kan al binnen enkele ademhalingen je bewustzijn aantasten. Blijf laag bij de grond, waar de lucht nog iets schoner is, en bedek je neus en mond met een doek als dat mogelijk is. Sluit deuren achter je om de verspreiding van rook en vuur te vertragen.

Spreek met je gezin een vluchtroute af voor brand

Thuis is het slim om van tevoren een vluchtroute af te spreken. Denk na over welke deuren of ramen je kunt gebruiken om naar buiten te komen. Oefen dit af en toe, zeker met kinderen. Zorg dat iedereen weet waar de sleutels liggen van buitendeuren en dat die altijd bereikbaar zijn.

Zorg voor werkende rookmelders

Een werkende rookmelder is misschien wel het belangrijkste redmiddel bij brand. Hang er minstens één op elke verdieping, bij voorkeur in de hal en slaapkamers. Test de melders regelmatig en vervang de batterijen één keer per jaar. In Nederland zijn rookmelders sinds juli 2022 verplicht in alle woningen.

Handige spullen om in huis te hebben

Een paar eenvoudige spullen kunnen een groot verschil maken bij het voorkomen of beperken van brandschade. Denk aan:

• Brandblusser: bij voorkeur een schuim- of poederblusser.
• Blusdeken: ideaal om kleine vlammen of vlam in de pan te doven.
• Zaklamp: handig bij stroomuitval door brand.
• Noodladder: vooral in huizen met meerdere verdiepingen.
• EHBO-doos: altijd goed om snel te kunnen handelen bij verwondingen.
• Vluchtplan op papier: met vluchtroutes en noodnummers zichtbaar in huis.

Veel branden beginnen door menselijk gedrag. Laat kaarsen nooit onbeheerd branden, zet elektrische apparaten uit als je weggaat, en gebruik nooit beschadigde stekkers of verlengsnoeren. Laat ook de wasdroger of vaatwasser liever niet draaien als je slaapt of van huis bent.

Veiligheid voor alles

Brand voorkomen is beter dan genezen, maar mocht het toch gebeuren, dan is een goede voorbereiding cruciaal. Door vooraf na te denken over wat je moet doen, vergroot je de kans dat jij en je huisgenoten veilig buiten komen.