Komt er echt een digitale euro aan?

De Europese Centrale Bank onderzoekt of er een digitale euro moet komen. Dat is een elektronische vorm van contant geld die door iedereen in Europa te gebruiken is. Het moet veilig, makkelijk en betrouwbaar zijn. Toch maken sommige mensen zich zorgen over dit idee. Op sociale media wordt gezegd dat de digitale euro er snel aan komt, maar dat is nog niet zeker. De Europese Commissie heeft in juni 2023 een voorstel gedaan, maar daar moet nog over gepraat worden door de EU-landen, het Europees Parlement en de Commissie zelf. Wanneer er een besluit wordt genomen, is nog onduidelijk.

Wat is de digitale euro precies?

De digitale euro is eigenlijk hetzelfde als contant geld, maar dan digitaal. Het komt van de Europese Centrale Bank, en je zou het gratis kunnen gebruiken om te betalen in heel Europa. Het idee is dat mensen altijd kunnen betalen, ook als andere betaalmiddelen tijdelijk niet werken. Het is dus een soort extra zekerheid. Uit onderzoek blijkt dat 67 procent van de Nederlanders bereid is om digitale euro’s te gebruiken. Dat is opvallend, zeker omdat de digitale euro er nog niet eens is.

Zorgen over privacy: hoe zit het echt?

Veel mensen maken zich zorgen over hun privacy. Ze zijn bang dat de overheid of de centrale bank straks alles kan zien wat je koopt. Econoom Brenda Kramer begrijpt die zorgen. Toch is het volgens haar juist heel belangrijk dat er draagvlak is voor deze nieuwe munt. De Europese Centrale Bank heeft gezegd dat zij geen persoonlijke gegevens zullen inzien. Ze kunnen dus niet zien waar jij je geld aan uitgeeft. Bij offline betalingen weten alleen jij en de ontvanger wat er is betaald. En zelfs bij online betalingen blijft je privacy beschermd: alleen je eigen bank weet wat er is gekocht, niet de centrale bank. De digitale euro is ontworpen met slimme technieken om je gegevens te beschermen. Het is wel zo dat de privacy van contant geld moeilijk volledig te evenaren is, maar uit onderzoek blijkt dat voor veel Nederlanders privacy niet het belangrijkste punt is. Twee derde van de ondervraagden zegt dat privacy geen rol speelt bij hun keuze om digitale euro’s te gebruiken.

Krijgt de digitale euro te veel macht?

Een andere zorg is dat de digitale euro oneerlijke concurrentie veroorzaakt voor gewone banken. Mensen zouden hun geld bij de Europese Centrale Bank kunnen stallen en minder gebruik maken van commerciële banken. Daardoor kunnen banken inkomsten mislopen. De centrale bank wil dit voorkomen door een limiet in te stellen. Er wordt gedacht aan een maximum van bijvoorbeeld 3000 euro per persoon. Op die manier blijft de digitale euro een aanvulling op bestaande betaalmiddelen, en geen vervanging van alles wat we nu gebruiken. Mensen kunnen het dus gebruiken om te betalen, maar niet om al hun spaargeld erop te zetten.

Is de techniek wel betrouwbaar?

Sommige mensen twijfelen of de ECB technisch klaar is voor zo'n systeem. Eerder was er namelijk een storing bij het betaalsysteem van de centrale bank, waardoor banken elkaar tijdelijk geen geld konden overmaken. Dit werd niet op tijd opgemerkt door technici, wat tot extra zorgen leidde. Daarom willen Europarlementariërs zeker weten dat het systeem straks goed werkt. De ECB zegt dat ze zich hier goed op voorbereiden. Ze werken samen met andere centrale banken en testen het systeem eerst uitgebreid, minstens twee jaar lang. Daarna pas wordt besloten of het daadwerkelijk wordt ingevoerd. Ook moet de Europese politiek er nog mee instemmen.

Verdwijnt contant geld straks?

Een veelgehoorde angst is dat contant geld zal verdwijnen zodra de digitale euro er is. Dat idee zorgt voor onrust. Minister Sigrid Kaag heeft daar al op gereageerd: zij ziet de digitale euro als een aanvulling, niet als vervanging. De Europese Centrale Bank zegt hetzelfde. Contant geld blijft gewoon bestaan. De digitale euro komt erbij, zodat mensen meer keuze hebben in hoe ze willen betalen. Het is dus niet de bedoeling dat we straks alleen nog digitaal kunnen betalen. Briefgeld en munten blijven beschikbaar, net als de huidige betaalapps en pinpassen.

Bepaalt de overheid straks waar jij je geld aan uitgeeft?

Op sociale media zijn ook verhalen te vinden waarin mensen zich afvragen of de overheid straks gaat bepalen waar je je geld aan mag uitgeven. Sommigen denken dat betalingen worden gecontroleerd of beperkt. Volgens de Europese Centrale Bank klopt dat niet. De digitale euro is niet 'programmeerbaar' op een manier die jouw vrijheid beperkt. Je mag zelf bepalen waar je je digitale euro’s aan besteedt, net als nu met je bankrekening. Fabio Panetta van de ECB zegt dat ze geen beperkingen zullen opleggen aan hoe, waar of wanneer mensen hun geld gebruiken. De digitale euro is dus gewoon geld, geen bon of tegoedbon waar regels aan vastzitten.

Lees ook Gasprijs fors gestegen hoogste punt in twee jaar door kou